Yeni bir iş kurmaya karar verdiniz ve kendi şirketinizi açmak istiyorsunuz. Peki ama bu süreçte sadece bir iş fikrine sahip olmak yeterli mi? Elbette değil. Şirket kuruluş süreci, yalnızca ticari değil aynı zamanda hukuki sorumluluklarla da doludur.

Bu rehber yazımızda; şirket türünden sözleşme hazırlığına, vergi yükümlülüğünden ortaklık yapısına kadar bilmeniz gereken her şeyi adım adım anlatıyoruz.

1. Şirket Türünü Doğru Seçmek

Türkiye’de en yaygın 3 şirket türü vardır:

🟧 Şahıs Şirketi

• Kurulumu en kolay ve maliyeti en düşük yapıdadır.
• Genellikle bireysel girişimciler tarafından tercih edilir.
• Şirket borçlarından şahsen sorumlu olursunuz.

🟨 Limited Şirket (Ltd. Şti.)

• En çok tercih edilen şirket türüdür.
• En az 1 en fazla 50 ortakla kurulabilir.
• Ortakların sorumluluğu taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlıdır.

🟥 Anonim Şirket (A.Ş.)

• Halka açılma, büyük yatırımlar alma gibi planları olan girişimler için uygundur.
• En az 1 pay sahibiyle kurulabilir.
• Hisseler devredilebilir ve ticari itibarı yüksektir.

📌 Hukuki not: Seçeceğiniz şirket türü; vergisel yükümlülüklerinizi, defter türünüzü, sorumluluk alanınızı ve hatta yatırım alma sürecinizi bile etkiler.

2. Kuruluş Sözleşmesi – En Önemli Adım

Şirket ana sözleşmesi, Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne sunulacak en temel belgedir. Bu sözleşmede şu unsurlar yer almalıdır:

• Şirketin unvanı ve adresi
• Ortakların kimlik bilgileri ve pay oranları
• Sermaye miktarı ve ödeme planı
• Şirketin faaliyet alanı
• Temsil ve yönetim şekli

📌 İpucu: Özellikle faaliyet konusunu net belirlemek, ileride ruhsat ve izin süreçlerinde sorun yaşamamanızı sağlar.

3. Ortaklık Yapısı – Her Detay Yazılı Olmalı

Birden fazla ortak varsa mutlaka ortaklık sözleşmesi yapılmalıdır. Aksi hâlde, ileride yaşanabilecek bir anlaşmazlık şirketin büyümesini engelleyebilir hatta sonunu getirebilir.

Ortaklık sözleşmesinde olması gerekenler:

• Kar ve zarar paylaşımı
• Ortaklıktan çıkış ve hisse devri
• Yeni ortak alınması şartları
• Yönetim yetkileri ve imza sirküsü

📌 Hukuki not: Ortaklık sona erdiğinde yaşanacak durumlar bile bu sözleşmede tanımlanmalıdır.

4. Adres, Faaliyet Alanı ve Vergi Kaydı

Şirketin fiziki adresi ve hangi alanda faaliyet göstereceği Ticaret Siciline doğru şekilde beyan edilmelidir.

Ayrıca şu kayıtlar yapılmalıdır:

• Vergi Dairesi Kaydı
• SGK Kaydı (personel çalıştırılacaksa)
• Belediye ruhsatları (gerekliyse)
• Ticaret Odası üyeliği

📌 İpucu: Adres gösterilen yer home-ofis bile olsa kira kontratı veya tapu fotokopisi sunulmalıdır.

5. Muhasebe ve Defter Tutma Sistemi

Şirket türüne göre farklı muhasebe yükümlülükleri olur:

• Şahıs şirketleri genellikle basit usul defter tutar.
• Limited ve A.Ş.’lerde yeminli mali müşavir ile çalışmak zorunlu hâle gelir.

Ayrıca şu belgelerin düzenli tutulması gerekir:

• Yevmiye defteri
• Envanter defteri
• Genel kurul karar defterleri
• Fatura ve irsaliyeler

6. İzin ve Ruhsatlar

Faaliyet gösterilecek sektöre göre bazı özel izinler alınması gerekebilir:

• Gıda sektörü → Gıda üretim izni
• Eğitim → MEB onayı
• Sağlık → Sağlık Bakanlığı ruhsatı
• E-ticaret → ETBİS kaydı

✅ Sonuç

Şirket kurmak sadece ticari değil, hukuki bir süreçtir. Atılacak her adım, ileride karşılaşabileceğiniz sorunları önlemek adına doğru ve bilinçli şekilde planlanmalıdır. Profesyonel destek alınması, özellikle ana sözleşme ve ortaklık yapısı kurulurken hayati öneme sahiptir.