İş hayatında çalışanların en çok merak ettiği konulardan biri kıdem tazminatıdır. Her çalışan belli şartlar altında bu hakkı elde edebilir. Ancak istifa eden bir işçinin ya da sözleşmesi feshedilen bir çalışanın tazminat alıp alamayacağı konusu karmaşık olabilir.

Bu yazıda kıdem tazminatına ilişkin tüm temel bilgileri, Yargıtay kararlarıyla birlikte sade bir dille anlatıyoruz.

📌 Kıdem Tazminatı Nedir?

Kıdem tazminatı, 1475 sayılı İş Kanunu’nun yürürlükte kalan 14. maddesi uyarınca, işçinin iş yerinde en az 1 yıl çalışması ve iş sözleşmesinin belirli nedenlerle sona ermesi halinde ödenen para tazminatıdır.

Bu tazminat, işçinin çalıştığı her yıl için 30 günlük brüt ücret üzerinden hesaplanır.

✅ Kıdem Tazminatına Hak Kazanma Şartları

Bir işçi, aşağıdaki şartları sağlaması durumunda kıdem tazminatına hak kazanır:

1. İş Kanunu’na tabi olarak çalışmış olmak
2. Aynı işverene bağlı en az 1 yıl çalışmış olmak
3. İş akdinin;
   • İşveren tarafından haksız şekilde feshedilmesi,
   • İşçi tarafından haklı nedenle feshedilmesi,
   • Emeklilik nedeniyle sona erdirilmesi,
   • Askerlik nedeniyle feshedilmesi,
   • Kadın işçi için evlenme tarihinden itibaren 1 yıl içinde evlilik sebebiyle feshedilmesi,
   • Vefat durumlarında sona ermesi gerekir.

❌ Hangi Durumlarda Kıdem Tazminatı Alınmaz?

• İşçi, haklı bir neden olmaksızın istifa ederse kıdem tazminatı hakkını kaybeder.
• İşveren, işçiyi ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık nedeniyle (örneğin hırsızlık, işe geç kalmak, izinsiz gitmek gibi) çıkarırsa da tazminat ödenmez.

📌 Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2019/3851 E., 2020/2171 K.

“İşçinin devamsızlık yaptığı, mazeret bildirmediği ve bu durumun haklı fesih sebebi olduğu anlaşılmıştır. Kıdem tazminatına hak kazanamaz.”

📈 Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

Hesaplama şu formülle yapılır:

📎 Kıdem tazminatı = (Çalışılan yıl x Son brüt maaş) + varsa ek ödemeler (yol, yemek vb.)

Örnek Hesaplama:

• 7 yıl çalışan bir işçinin brüt maaşı: 25.000 TL
  → 7 x 25.000 TL = 175.000 TL kıdem tazminatı

🔔 Ancak, tazminat tutarı her yıl belirlenen kıdem tazminatı tavanını geçemez.
2024 yılı için bu tavan yaklaşık 35.057 TL’dir. (Her tam yıl için maksimum ödenecek tutar budur.)

👩‍⚖️ Kıdem Tazminatında Yargıtay’ın Ölçütleri

Yargıtay içtihatlarında, “haklı fesih” sebebi geniş şekilde yorumlanmaktadır.

📌 Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 2016/9386 E., 2019/2541 K.

“İşçinin ücretinin düzenli ödenmemesi, sürekli fazla mesaiye zorlanması gibi durumlar, işçiye haklı nedenle fesih hakkı verir. Bu durumda kıdem tazminatı ödenmelidir.”

Yaygın haklı fesih nedenleri:

• Ücretin zamanında ödenmemesi
• Sigorta primlerinin eksik yatırılması
• Mobbing ve kötü muamele
• Ahlaka aykırı davranışlar
• Sağlığı tehdit eden iş koşulları

📅 Zamanaşımı ve Başvuru Süreci

Kıdem tazminatı için zamanaşımı süresi 5 yıldır (7036 sayılı yasa ile 2017’de değişti).
İş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren 5 yıl içinde dava açılmalıdır.

📝 İstifa Eden Tazminat Alabilir mi?

Genel kural olarak istifa eden kıdem tazminatı alamaz. Ancak bazı istisnai haller vardır:

• Evlilik nedeniyle kadın işçi istifası (evlilikten itibaren 1 yıl içinde)
• Askerlik nedeniyle istifa
• Emeklilik hakkını kazanıp istifa edenler (SGK’dan yazı alarak)
• Haklı nedenle fesih yapan işçi

📂 Gerekli Belgeler ve Dava Süreci

• SGK hizmet dökümü
• İş sözleşmesi (yoksa işe giriş belgesi)
• Maaş bordrosu
• Tanık beyanları
• Varsa haklı fesih sebebine dair delil (mesaj, kamera kaydı, ihtarname vb.)

Dava sürecinde İş Mahkemesi yetkilidir. Davadan önce arabuluculuk başvurusu zorunludur.

📌 Sonuç

Kıdem tazminatı, işçinin emeğinin bir karşılığıdır. Ancak alınabilmesi için hukuka uygun şartlarda iş akdinin sona ermiş olması gerekir. Pek çok çalışan haklarını zamanında aramadığı için bu hakkını kaybedebilmektedir. Bu nedenle bir işten ayrılmadan önce hukuki destek alınması büyük önem taşır.

PEKİ YA SİZ KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR MİSİNİZ ? CEVABI GÖRSELDE ;