GİRİŞ

İcra takibi, alacaklıların alacaklarını devlet güvencesiyle tahsil edebilmesini sağlayan temel hukuki araçlardan biridir. Ancak borçlunun takibe itiraz etmesi halinde takip durur ve alacaklının bu engeli aşabilmek için bir yola başvurması gerekir. Bu yollar:

1. Genel Mahkemelerde İtirazın İptali Davası
2. İcra Hukuk Mahkemesinde İtirazın Kaldırılması Talebi

olmak üzere ikiye ayrılır.

Bu makalede, İcra ve İflas Kanunu’nun 68. ve 68/a maddelerinde düzenlenen “İtirazın Kaldırılması” müessesesi, yani ikinci yol, detaylarıyla ele alınacaktır. Alacaklının itirazın kaldırılması yoluna başvurabilmesi için hangi şartların gerektiği, hangi belgelerin sunulması gerektiği, yargı süreci ve örnek uygulamalar anlatılacaktır.

1. TANIM VE AMAÇ

İtirazın Kaldırılması Nedir?

İtirazın kaldırılması, ilamsız takipte borçlunun süresinde yaptığı itiraz nedeniyle duran takibin, alacaklının başvurusu üzerine yeniden işler hale getirilmesidir. Bu işlem, İcra Hukuk Mahkemesi tarafından gerçekleştirilir.

Amaç, borçlunun takibi kötü niyetli şekilde durdurmasını engellemek, alacaklının belgeyle ispatladığı alacağını hızlı şekilde tahsil etmesine olanak sağlamaktır.

2. YASAL DAYANAK

İcra ve İflas Kanunu:

• Madde 68: İtirazın kaldırılmasının genel şartlarını düzenler.
• Madde 68/a: Adi senet ya da borç ikrarını içeren belgeler üzerinden itirazın kaldırılması usulünü belirler.

3. BAŞVURU KOŞULLARI

Alacaklının İtirazın Kaldırılması talebinde bulunabilmesi için:

1. Genel haciz yolu ile ilamsız takip başlatılmış olmalı,
2. Borçlu, yasal süresi içinde takibe itiraz etmiş olmalı,
3. Alacaklı, elinde İİK 68 veya 68/a maddelerine uygun belgeye dayalı bir alacak bulunduğunu ispat edebilmelidir.

4. BELGE ŞARTI – HANGİ BELGELERLE BAŞVURULABİLİR?

İİK Madde 68’e göre geçerli belgeler:

• Resmi daire veya noterlikçe düzenlenmiş borç ikrarını içeren belgeler,
• Resmi şekilde düzenlenmiş senetler,
• Alacağı ikrar eden kesinleşmiş mahkeme kararı,
• Kamu kurumlarının alacaklarını gösteren belgeler.

İİK Madde 68/a’ya göre geçerli belgeler:

• Borçlunun imzasını taşıyan adi yazılı belgeler (örnek: adi senet),
• Borçlunun borcu açıkça ikrar ettiği mektuplar, e-postalar, mesajlar,
• Tacirler bakımından ticari defter kayıtları (karşılıklı olması şartıyla),
• Keşide edilen ve süresi içinde protesto edilmiş çek, bono gibi kambiyo senetleri (kambiyo takibi dışında kullanılabilir),
• Banka ekstreleri (belirli şartlarda).

🔎 Not: 68. madde daha güçlü belgelere dayanırken, 68/a daha çok adi yazılı belgelere yöneliktir.

5. YARGILAMA USULÜ

Nereye Başvurulur?

• Takibi yapan İcra Müdürlüğünün bağlı olduğu yer İcra Hukuk Mahkemesi’ne başvurulur.

Süre:

• Alacaklı, borçlunun itirazını öğrendiği tarihten itibaren 6 ay içinde başvurmak zorundadır.
• Bu süre hak düşürücü niteliktedir.

İnceleme Şekli:

• Basit yargılama usulü uygulanır.
• Mahkeme, belgelerle birlikte başvuruyu değerlendirir.
• Gerekirse duruşma yapılır, ancak çoğu zaman dosya üzerinden karar verilir.

6. MAHKEMENİN KARAR SEÇENEKLERİ

1. İtirazın Kaldırılmasına Karar Verirse:
   • Takip kaldığı yerden devam eder.
   • Alacaklı, aynı kararla borçlunun mal beyanında bulunmasına ve hatta borçlu aleyhine icra inkâr tazminatına hükmedilmesini talep edebilir.
2. İtirazın Reddedilmesine Karar Verirse:
   • Takip kesin olarak durur.
   • Alacaklı genel mahkemede “itirazın iptali” davası açmak zorundadır.

7. ÖRNEK UYGULAMA – SENARYO

Olay:

Mehmet Bey, Ahmet Bey’e 100.000 TL borç vermiş ve karşılığında Ahmet Bey, ıslak imzalı bir adi borç senedi vermiştir. Vade dolduğunda ödeme yapılmayınca Mehmet Bey, ilamsız takip başlatmıştır.

Ahmet Bey, yasal süresi içinde itiraz etmiş, takip durmuştur. Mehmet Bey, borç senedine dayanarak İcra Hukuk Mahkemesi’nde İtirazın Kaldırılması (İİK 68/a) talebinde bulunur.

Değerlendirme:

• Mehmet Bey’in elinde borçlunun imzasını taşıyan adi yazılı belge (senet) olduğundan, 68/a şartları oluşmuştur.
• Mahkeme, senedin usulüne uygun düzenlendiğini tespit eder ve itirazı kaldırır.
• Takip kaldığı yerden devam eder.
• Ayrıca Mehmet Bey, Ahmet Bey’in kötü niyetli itiraz ettiğini ispat ederse, icra inkâr tazminatına da hak kazanabilir.

8. İCRA İNKÂR TAZMİNATI

Eğer borçlunun itirazı haksız ve kötü niyetli ise:

• Mahkeme, borçluyu alacak miktarının %20’sinden az olmamak üzere icra inkâr tazminatına mahkûm edebilir (İİK m. 67/2).
• Bu tazminat, sadece para borçlarında ve belgeli alacaklarda gündeme gelir.

9. TAVSİYELER VE SIK YAPILAN HATALAR

✔️ Doğru belge sunulmalı.

Adi yazılı belge ile 68. maddeye değil, 68/a’ya başvurulmalıdır.

✔️ Süre kaçırılmamalı.

Borçlunun itirazı tebliğ alındıktan sonra 6 ay içinde başvuru yapılmalıdır.

✔️ İspat yükü alacaklıdadır.

İtirazın kaldırılmasında mahkeme davayı bir “takip” değil, bir “hukuki ispat” süreci olarak değerlendirir.

❌ Tanıkla ispat mümkün değildir.

Sadece yazılı belgeler dikkate alınır. Tanık beyanı geçersizdir.

10. SONUÇ

İtirazın kaldırılması müessesesi, alacaklının haklı alacağını borçlunun basit bir itirazla engellemesini önlemeyi amaçlayan, belgeye dayalı hızlı ve etkili bir icra hukuku yoludur. Ancak bu yolun kullanılabilmesi, yalnızca belgeye dayalı alacaklar için mümkün olup, belgelerin niteliği, sürelere uyum ve prosedürün doğru yürütülmesi büyük önem arz eder.

Bir avukat desteğiyle hazırlanan sağlam belgeler ve uygun başvuru ile alacaklının alacağına daha kısa sürede ulaşması sağlanabilir.

---

EK: ÖRNEK DİLEKÇE – İtirazın Kaldırılması (İİK 68/a)

İCRA HUKUK MAHKEMESİ SAYIN HÂKİMLİĞİ’NE

DOSYA NO: 2025/xx Esas

DAVACI (Alacaklı): Mehmet Yılmaz – (TCKN, adres)
DAVALI (Borçlu): Ahmet Demir – (TCKN, adres)

KONU: Borçlunun itirazının kaldırılması ve takibin devamı talebidir.

AÇIKLAMALAR:

1. Müvekkilim ile borçlu arasında 10.04.2025 tarihli, borçlunun imzasını taşıyan adi senede dayalı 100.000 TL’lik borç ilişkisi mevcuttur.
2. Bu alacağa ilişkin olarak X İcra Müdürlüğü’nün 2025/1234 Esas sayılı dosyasında ilamsız takip başlatılmış, ancak borçlu süresi içinde itiraz ederek takibi durdurmuştur.
3. Sunulan senet İİK m. 68/a kapsamında geçerli belgedir. Borçlu itirazını haksız olarak yapmıştır.

HUKUKİ NEDENLER: İİK m. 68, 68/a ve ilgili mevzuat

SONUÇ VE TALEP:

• Borçlunun itirazının kaldırılmasına,
• Takibin devamına,
• Borçlunun %20 oranında icra inkâr tazminatına mahkûm edilmesine karar verilmesini saygılarımla arz ederim.

[Tarih – İmza]