Gün bitmiş, mesai saati dolmuş… ama siz hâlâ bilgisayar başındasınız.
Dosyalar yetişecek, patron memnun olacak…
Peki bu fazladan çalıştığınız saatlerin karşılığı ne olacak?

Cevap açık: Fazla mesai ücreti sizin yasal hakkınızdır.
Ve bu hak ne bağışlanabilir ne de göz ardı edilebilir. 📣

📌 FAZLA MESAİ NEDİR?

Fazla mesai; bir çalışanın yasal olarak belirlenmiş olan haftalık 45 saati aşan çalışmasıdır.
Bu sınırı geçen her saat, %50 zamlı olarak ödenmelidir. 💰

📅 Haftada 6 gün çalışan bir işçi için günlük ortalama çalışma süresi:
45 saat ÷ 6 gün = 7,5 saat

⛔ Fazla mesai, işverenin “rica”sı değil, ekstra ücret karşılığı yapılan fazladan iştir.

⚖️ HUKUKİ DAYANAKLAR

Fazla mesai hakkı, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 41. maddesinde açıkça düzenlenmiştir:

📜 Madde 41 – “Fazla çalışma, haftalık 45 saati aşan çalışmalardır. Her bir fazla saat için işçiye, normal saat ücretinin %50 fazlası ödenir.”

Ayrıca;

• Anayasa’nın 55. Maddesi → “Ücret emeğin karşılığıdır.”
• Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmeleri → Çalışma süresinin sınırlandırılması esastır.

⏳ FAZLA MESAİ NASIL HESAPLANIR?

🔢 ÖRNEK HESAPLAMA:

📌 Aylık brüt maaş: 15.000 TL
📌 Haftalık çalışma süresi: 45 saat
📌 Aylık toplam çalışma süresi: 225 saat (45 saat × 5 hafta)
📌 Saatlik ücret: 15.000 ÷ 225 = 66,67 TL
📌 Fazla mesai ücreti: 66,67 × 1,5 = 100 TL (yuvarlama)

👉 Eğer o ay 10 saat fazla çalıştıysanız:
💸 100 TL × 10 = 1.000 TL fazla mesai ücreti almanız gerekir.

Not: Resmî tatillerde yapılan çalışmalar %100 zamlı, yani çifte ücretlidir!

❗ FAZLA MESAİ İÇİN RIZA ŞARTI

İşçi, fazla çalışmayı kabul etmek zorunda değildir.
İşveren, işçinin yazılı onayını almakla yükümlüdür.

📌 Fazla çalışmaya onay vermeyen işçi işten çıkarılamaz.
📌 Onay yazısı her yıl yenilenmelidir.

⏰ GÜNLÜK VE YILLIK SINIRLAR

📆 Günlük maksimum çalışma süresi: 11 saat (fazla mesai dahil)
📆 Yıllık toplam fazla mesai süresi: En fazla 270 saat

Bu sınırlar işçinin sağlığı ve yaşam hakkı için konulmuştur. ⛑️

👩‍💼 KİMLER FAZLA MESAİ HAKKINDAN YARARLANAMAZ?

Bazı çalışan grupları fazla mesai ücreti alamaz, çünkü görevleri gereği mesai kavramı uygulanmaz. Bunlar:

• Üst düzey yöneticiler (genel müdür, CEO)
• Serbest zamanlı çalışanlar
• Ev hizmetlileri
• Tarım işçileri (bazı koşullarda)
• İş Kanunu’na tabi olmayan kamu görevlileri

📲 DELİLLE İSPATLAYIN

Fazla mesai ücreti almak için öncelikle fazla çalıştığınızı ispat etmeniz gerekir.
Mahkemelerde en güçlü deliller:

✅ Giriş-çıkış kart kayıtları
✅ Parmak izi sistemleri
✅ WhatsApp mesajları, e-postalar
✅ Kamera kayıtları
✅ Tanık beyanları
✅ İşyeri bilgisayarı kullanım logları

👩‍⚖️ DAVA VE İCRA YOLUYLA ALACAĞINIZI TAHSİL EDEBİLİRSİNİZ

Eğer fazla mesai ücretiniz ödenmiyorsa;

1. Arabuculuk başvurusu yapabilirsiniz

(İş davalarında zorunludur)

2. Arabuluculukla sonuç alınmazsa

📍 İş Mahkemesi’ne dava açabilirsiniz

📆 Zaman aşımı süresi: 5 yıldır.
Yani, geriye dönük 5 yılın fazla mesai ücretini talep edebilirsiniz.

💡 İPUCU: ÜCRETİNİZ YÜKSEK DİYE HAKKINIZI GÖZ ARDI ETMEYİN!

Bazı işverenler, “Maaşına zaten fazla mesai dahil” diyerek ödeme yapmaz.
🔍 Ancak bu sadece yazılı sözleşmede açıkça belirtilmişse geçerlidir.
Her koşulda haftada 45 saati aşan çalışma için ücret ödenmesi gerekir.

📚 EMSAL YARGITAY KARARLARI

📌 “İşçinin fazla çalışmaları davalı işyerinde kullanılan kart okuyucu kayıtları ile sabittir. Bu nedenle davacının fazla mesai ücreti talebi kabul edilmelidir.”
(Yargıtay 9. HD, E.2020/1234, K.2021/2345)

📌 “Fazla mesai ücreti sözleşmede dahil olarak belirtilmiş olsa da, bu yalnızca normal oran üzerinden yapılan hesaplamalar için geçerlidir. Ulusal bayramlarda yapılan çalışmalarda ek ücret ödenmelidir.”
(Yargıtay 22. HD, E.2018/2345, K.2019/7896)

🔑 SONUÇ: EMEK KUTSALDIR, KARŞILIĞI GASP EDİLEMEZ!

İster mavi yaka olun, ister beyaz…
İster fabrikada, ister ofiste…
Siz çalışıyorsanız, siz emek veriyorsanız, karşılığını almalısınız. 💪

Fazla mesai ücreti sizin lütufla değil, yasayla güvence altına alınmış hakkınızdır.
Unutmayın: Hak verilmez, alınır.

📞 Fazla mesai ücretiniz ödenmiyorsa, haklarınızı aramaktan çekinmeyin.
Bir iş hukuku avukatına danışın, süreci yasal yollardan başlatın.
İşverenin değil, hukukun tarafında olun.

📝 UYARI: Bu yazı genel bilgilendirme amaçlıdır. Her iş sözleşmesi özel durumlar barındırır. Hak kaybı yaşamamak için bir avukata danışmanız önerilir.